سفر به مغز و قلب جوانان انقلابی چهل سال پیش

عباس نورزائی

روزها، ماه‌ها و سال‌ها یکی پس از دیگری سپری می‌شوند. در مقاطع مختلف زمانی، طرزتفکرها، بینش‌ها، وجهه‌نظرهای مختلف و گاه متناقضی در بین اقشار مختلف جامعه حکم می‌راند.

چهل سال پیش، در فضای انقلابی حاکم بر جامعه، جوانان افکارشان با مسائلی درگیر بود که جوانان امروز بعد از چهل سال شاید به سختی بتوانند آن را مجسم یا ادراک نمایند، بنابراین تصمیم گرفتم این یادداشت را اختصاص بدهم به هوای چهل سال پیش جوانان در ایرانِ درشرف اسلامی‌شدن و اندکی بعد از اسلامی‌شدن.

در دوران مبارزات انقلابی، شعارهای مختلفی در راه‌پیمایی‌ها، دیوارنویسی‌ها، زیر شکنجه‌ها و گاه در حین سخنرانی‌های انقلابی داده می‌شد که یکی از آنها بدین مضمون بود: «لحظه به لحظه گویم/ زیر شکنجه گویم/ یا مرگ یا خمینی»

یکی از رسانه‌های آن دوران، دستگاه ضبط‌صوت بود که باید نوارهایی که کاست نامیده می‌شد در گردونه‌ی آن می‌گذاشتی و صدا را از بلندگوی دستگاه گوش می‌دادی. سخنرانی‌ها و پیام‌های حضرت امام خمینی(ره)، در قالب این نوارها، بین انقلابیون دست به دست می شد و قاعدتاً دستگیرشدن با این نوارها همانا و شکنجه شدن و در زندان‌های سیاسی آب‌خنک نوشیدن همانا. از جمله‌ی این نوارها، نوارهای سخنرانی غرّایی که فخرالدین حجازی و شهید هاشمی‌نژاد داشتند، بود

عده‌ای از مبارزین با شاه، دارای افکار چپی بودند، بین آنها کتابی با عنوان «ماهی سیاه کوچولو، نوشته‌ی صمد بهرنگی»، دست به دست می‌شد که در آن بر اتحاد ماهی‌های خرد در هیکل یک ماهی بزرگ، پرداخته شده بود.  

 

کارکرد فساد، دقیقاً مثل خوره‌ای است که در عصای حضرت سلیمان(علیه السلام) افتاد.

عباس نورزائی

با پیام امام خمینی(ره)، در سال ۱۳۵۸ نهاد مقدسی با نام «جهادسازندگی» هم‌زمان با سراسر کشور، در استان سیستان و بلوچستان هم شکل گرفت.

این نهاد طی تقریباً یک دهه از بنیادخود، هنوز فاقد سیستم‌های اداری معمول و کنترل‌های رایج دستگاه‌های نظارتی بود، اما به‌رغم نبود آن و حجم وسیع و مقادیر کلان اعتبارات، به‌دلیل ویژگی‌های ذاتی و شخصیتی جهادگران، هیچ‌گونه گزارشی مبنی بر وجود فساد در این نهاد عظیم، طی آن محدوده‌ی زمانی وجود ندارد.

در دهه‌ی دوم انقلاب، تعدادی از واحد‌های سنتی اداری چون سازمان دامپروری، شیلات، منابع طبیعی و عمران روستایی به آن پیوستند و اولین تجربه‌ی ادغام دو فرهنگ سازمانی متفاوت در این سازمان اتفاق افتاد.

در اولین مورد از فساد، مدیرکل وقت منابع طبیعی استان سیستان و بلوچستان و تعدادی از مسئولین اداره‌ی یک شهرستان، بازداشت شدند و پرونده‌ی آنان مورد رسیدگی قضایی قرار گرفت.

جهادسازندگی که خود به اندازه‌ی یک دولت، وظایف پیش رو داشت و حجم وسیعی از اعتبارات را در روستاها هزینه می‌کرد، قاعدتاً باید در معرض فساد بیش‌تری هم قرار می‌گرفت، اما در دو دهه از عمر گرانمایه‌ی خود، فاقد پرونده‌ی فساد بوده و نشان داده است که جهادگران جهادسازندگی، پاک‌دست‌ترین کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران بوده‌اند.

پرورش حشره‌ای مفید و اقتصادی به نام «قرمزدانه» با کاشت گیاه کاکتوس در استان سیستان و بلوچستان

عباس نورزائی

«قرمزدانه»، حشره‌ی کوچک، بیضی شکل و به اندازه‌ی عدس یا نخود شبیه به «کفش‌دوزک» است که از بدن آن ماده‌‌ای رنگی به همین نام استخراج می‌‌شود. این حشره در لاتین، «cochineal» نامیده می‌شود. گونه‌ای از این حشره که از شیره‌ی گیاهان به‌ ویژه برخی انواع کاکتوس تغذیه می‌کند، بومی مناطق گرمسیری آمریکای جنوبی و مرکزی و کشور مکزیک است. بدن این حشره ماده‌ای به نام «اسیدکارمینیک» دارد که وسیله‌ی دفاعی آن در برابر دیگر حشرات است.

قرمزدانه‌‌ها را در زمان تخم‌ریزی از روی گیاهان جمع‌‌آوری می‌کنند و با جوشاندن، آن‌ها را می‌کشند سپس خشک می‌کنند. حدود ۱۷ تا ۲۴ درصد اسیدکارمینیک در وزن خشک حشره و تخم‌‌های آن وجود دارد که با استخراج و امتزاج آن با املاح آلومینیوم و کلسیم، رنگدانه‌ی سرخ‌رنگ «کارمین» یا «قرمزدانه» به ‌دست می‌‌آید که در رنگ‌‌های خوراکی، رنگ‌رزی و لوازم آرایشی کاربرد دارد. نوع ماده‌ی این حشره بال ندارد اما نر این حشره، بال‌دار است. قرمزدانه انواع گوناگون دارد مانند «قرمزدانه‌ی مکزیکی»، «قرمزدانه‌ی مدیترانه‌ای»، «قرمزدانه‌ی آرارات»، «قرمزدانه‌ی هندی» یا لاک و «قرمزدانه‌ی لهستانی»

قرمزدانه، بهترین ماده‌ی رنگ‌زای حیوانی است که به تنهایی یا با ترکیب با رنگ‌‌های گیاهی، انواع سایه روشن‌‌های رنگی را به ویژه برای قالی‌بافی، از آن به دست می‌آورند. رنگ لاکی معروف در فرش ایران از این جمله است. بشر از آغاز تاریخ با این حشره و موارد استفاده از آن آشنا بوده است و رنگ قرمز و خود واژه‌ی قرمز از این حشره گرفته شده است. در ایران بیش از دو هزار سال از این رنگ استفاده می‌‌کرده‌‌اند. همان‌طور که اشاره شد قرمزدانه منطقه‌ای به نام  گوسیل در مکزیک بسیار معروف است که در اوایل قرن نوزدهم اسپانیایی‌‌ها آن را در مکزیک پرورش می‌دادند و به نقاط دیگر صادر می‌‌کردند.

 

سیستان، اشکی بر گونه، حسرتی بر دل - دی 1396

عباس نورزائی

قلک دلش که می‌شکند پر از اشک‌های کودکانه است، پر از قیمت کیف‌هایی که نخریده، عروسک‌هایی که نداشته و تنقلات بچه‌گانه‌ای که نخورده، نخواستن را بلد شده است. یاد گرفته که باید بزرگ فکر کند، از ابتدا نداری را بخش کرده است.

زیر پوست اجتماع پر است از ویروس فقر که خوره‌وار پیش می‌راند، اینجا پر از قلب‌هایی است که فقط طعم حسرت را چشیده‌اند، خروار خروار نداری را قاب کرده‌اند و بر دیوار خانه کوبیده‌اند، نه گردی می‌توان از سقف فروریخته‌ی خانه رُفت و نه امیدی برای نوکردن جامه هست.

گریستن را نوعی سیستم فرازبان می‌دانند که آگاهانه یا ناخود‌آگاه در حمایت از کلام بروز می‌کند. در ابتدایی‌ترین سطح، انسان در نتیجه‌ی واکنش‌های فیزیکی، شروع به گریستن می‌کند. آسیب‌‌های شدید هم به سرعت باعث جاری شدن اشک دیدگان می‌شود.

پدری که در تعارض هجرت از سرزمینی است که به آن افتخار می‌کرده است و تکاپوی تکه‌نانی که برای سیرکردن شکم کودکانش به دست آورد و نیم نگاهی به تحقیری که در مهاجرت، تجربه کرده است.

مادری که همواره طی سالیان متمادی، خواسته‌های فرزندان را به دلیل نداری، با فرافکنی و وعده‌های دور پاسخ داده و تحقق این وعده‌ها را فقط با خدایش نجوا کرده است.

کودکی رنجور که پای تلویزیون، رژه‌ی اشرافی‌گری مدیران و فرزندان و اعوان و انصار آنان را در جامعه، مداوماً به نظاره نشسته است.

اگر دولت برنامه‌ای نداشته باشد، بیکاری مجدد، داغ جوانان اشتغال‌یافته در طرح انتقال آب با لوله به دشت سیستان را به زودی، تازه خواهد کرد.

به قلم: عباس نورزائی

سیستان و بلوچستان، به‌رغم آن‌که همواره از بدو پیروزی انقلاب در کانون هدف‌گذاری‌های توسعه قرار داشته، طی سال‌های بعد از انقلاب تا به امروز، آخرین رتبه در توسعه‌یافتگی(رتبه‌ی سی‌ویکم) بین استان‌های مختلف کشور را یدک می‌شود.

معاون امنیتی انتظامی استانداری سیستان و بلوچستان، در اظهار نظری متهورانه و نزدیک به واقعیت، نرخ بیکاری استان را نه براساس آمارهای رسمی اعلام شده، بلکه با توجه به شرایط موجود، حدود 40 درصد اعلام کرده است، این در حالی است که این استان، 3 درصد جمعیت کشور را دارا است و 35 درصد جمعیت آن را افراد زیر 16 سال تشکیل می‌دهند و به دیگر معنا، جوان‌ترین استان کشور به حساب می‌آید. بنابراین استان سیستان و بلوچستان، بی‌کارترین استان‌های کشور است و این بیکاری در حاشیه‌ی شهرها بیشتر مشاهده می‌شود.

عدم توجه به بهره‌برداری درست از معادن، عدم ایجاد صنایع و بهره‌گیری اندک و غیرکارآ از ظرفیت مرز، برای ایجاد اشتغال و اجرای طرح‌هایی برای انسداد مرزها و وقوع خشکسالی مزمن در منطقه‌ی سیستان، از علل عمده‌ی این پدیده می‌باشد.

 

 

 

 

سیاهی گوسفندان رومانیایی، برای صنایع گوشت استان، خیک روغن نبود، خوک بود.

عباس نورزائی

 

دوستانی با هم برای تفریح به کنار ساحلی رفته بودند، مشغول خوردن بودند، متوجه شدند که یک خیک روغن حیوانی وسط سیلاب است و امواج، آن را بالا و پائین می‌برد. برای تصرف آن بین دوستان رقابت افتاد و یکی از آنها خود را زودتر به آب زد و شناکنان خود را به خیک روغن رساند. دوستانش دیدند او هم با خیک مرتب به زیر آب می‌رود و بیرون می‌آید و در حال غرق شدن است. گفتند رهایش کن داری غرق می‌شوی !! گفت: «این خوک است، خیک نیست. من رهایش کرده‌ام ولی او مرا رها نمی‌کند!»

قصه‌ی واردات گوسفندان رومانیایی با کشتی به استان ما و کشتار آنها در کشتارگاه‌های استان که ابتدای سال نو صورت گرفت، دقیقاً به همین قصه شبیه است. واردکننده که خود از متبحرین کسب حداکثر سود با لطائف‌الحیل در این فعالیت محسوب می‌شود، طوری برنامه‌ریزی کرد و منطبق با نقشه‌ی راه سودطلبی خود، همه‌ی امکانات دولت و اعتبار اداری و شخصیتی مقامات استانی و ملی و بخش خصوصی را به خدمت گرفت که حداکثر سود را به جیب بزند.

خیلی ساده و بدون داوری، بخشی از این فرآیند را تشریح می‌کنیم:

 

 

 

در افتتاح طرح انتقال آب با لوله به 46 هزار هکتار زمین‌های کشاورزی دشت سیستان، تعجیل نکنید./آبان 1398

به قلم: عباس نورزائی

مقدمه:

دشت سیستان در منتهی‌الیه شرقی و جنوب شرقی کشور به دلیل موقعیت منحصر به فرد در جغرافیای سیاسی و امنیتی کشور، همواره از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و به همین دلیل در تعبیر بزرگان نظام به «تنگه‌ی احد» معروف بوده و همواره در سیاست‌گذاری کلان نظام و در نگاه دولت‌مردان، بر برنامه‌ریزی صحیح و اصولی برای پایداری این منطقه، مؤکداً تکیه شده است.

مقام معظم رهبری(حفظه‌الله) در سفر خود به این منطقه در سال 1382 و با توجه به حجم ویرانی‌ها در اثر خشک‌سالی و نیز متکی بودن بیش از 70 درصد اقتصاد منطقه به کشاورزی و دامپروری، دستور تهیه‌ی برنامه‌ی‌ توسعه‌ی کشاورزی دشت سیستان را رسماً صادر فرمودند.

پس از وقوع شرایط جدید ...