لزوم توجه به ظرفیت بالای گیاه دارویی «چَغَک» در استان سیستان و بلوچستان

عباس نورزائی

گیاه دارویی «چَغَک» یا کهورَک، گیاهی است چند ساله به ارتفاع حدود 30 تا 110 سانتی‌متر که در استان سیستان و بلوچستان به‌وفور یافت می‌شود،، مقاومت زیادی نسبت به شوری دارد و علف هرز بسیار سمج و مقاومی محسوب می‌شود. این گیاه دارویی، دارای خواص شگفت‌انگیزی است که جای آن در طرح‌های تحقیقاتی و پژوهشی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی ما خالی است.

برگ و میوه‌ی این گیاه، حاوی 68 درصد پروتئین است، از گل‌های آن برای جلوگیری از سقط جنین استفاده می‌شود و خاصیت پاک‌کنندگی دارد، قسمت‌های گوشتی بین دانه‌ها در میوه برای درمان آسم، روماتیسم و لکه‌های پوستی استفاده می‌شود، از جوشانده‌ی میوه و ریشه‌ی گیاه، برای درمان افراد دیابتی استفاده می‌شود.

معمولاً از میوه‌های خیس‌خورده‌ی چغک در آب، برای درمان بعضی بیماری‌های کلیوی و ادراری استفاده می‌شود، این گیاه بی‌نظیر باعث درمان گرفتگی عضلات ناشی از استرس، کاهش فشارخون، قندخون و درد قفسه‌ی سینه می‌شود.

میوه و بوته‌ی این گیاه به‌ صورت پودر شده برای درمان زخم‌ها استفاده می‌شود. از دیرباز مردم و به ویژه عشایر استان سیستان و بلوچستان، میوه‌ی این گیاه را که «مُشُلگ» می‌نامند، ساییده، پودر آن را با روغن حیوانی مخلوط می‌کنند و به عنوان یک نوع پماد طبیعی بر روی زخم‌های عمیق و عریض می‌گذارند، قدرت ترمیم بالایی دارد و به سرعت زخم را جمع می‌کند.

امیدواریم این ایده را محققین علاقمند در حوزه‌ی پزشکی به بوته‌ی آزمایش برده، نوآوری مورد تصور را به کارآفرینی مطلوبی تبدیل و از این ظرفیت بالای استان، برای ارتقاء وضعیت رفاهی مردم استفاده شود.