توزیع میوه‌های عید، خدمت یا فریب؟

چند سال قبل با نزدیک شدن به تعطیلات نوروز شاهد افزایش قیمت میوه در بازار بودیم به نحوی که غالب مردم، توان خرید  میوه را برای این ایام نداشتند و شرمنده‌ی میهمانان خود بودند.

دولت عدالت، با برنامه‌ریزی‌هایی توزیع میوه و سبزیجات را با هدف خدمت به اقشار آسیب پذیر جامعه در ایام خاص شروع کرد. مثلاً برای کمک به کشاورزانی که در مقطعی سیب‌زمینی‌های تولید‌ی‌شان به فروش نرفته بود، محصول آن‌ها را به اندک قیمتی خرید و از طریق کمیته‌ی امدادم امام خمینی(ره)، توزیع کرد که تمسخر سیاسیون داخلی و خارجی را نیز به دنبال داشت.

اندکی بعد تهیه و تدارک میوه های عید توسط وزارت‌خانه های بازرگانی و جهادکشاورزی شروع شد و این ایده که نباید بگذاریم در ایام تعطیلات، قیمت میوه بالا رود، دولت را به ورطه‌ای وارد کرد که به نظر می‌رسد با این اقدام وقت‌گیر، هزینه‌بر و مضر به سلامت مردم، نه تنها خدمتی به مردم نمی‌کند بلکه ناخواسته، نوعی فریب به مردم اعمال می‌شود که بسیار کوتاه به ابعاد آن می‌پردازیم:

اورسایز بودن میوه‌ها

میوه‌های عید عموماً سیب و پرتقال هستند، این میوه‌ها از نظر اندازه، در پروسه‌ی سورتینگ، اورسایز محسوب می‌شوند. در حالی‌که وزن استاندارد پرتقال باید بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم باشد، اغلب آن‌ها بیش از ۵۰۰ گرم وزن دارند و از ظاهری غیرطبیعی برخوردارند و بزرگی آن‌ها فراتر از اندازه‌ی یک پرتقال طبیعی است. خصوصاً امسال قواره‌ی این پرتقال‌ها آن‌قدر درشت بود که در میادین میوه و تره بار کشور به «پرتقال خانواده» مشهور شده است.

نیترات بالای میوه‌های درشت

یکی از دلایل مهم درشتی میوه‌ها، نیترات بالای آن‌ها است، بنابراین باید به مردم توصیه ‌شود در انتخاب میوه‌ها دقت کنند و میوه‌های درشت را انتخاب نکنند. به‌رغم این‌که بدن، مکانیزم دفاعی مهمی دارد که در برابر سموم وارد شده به آن، دفاع می‌کند و باعث دفع سموم می‌شود ولی در صورتی که مواد مضر برای طولانی مدت وارد بدن شوند، می‌تواند اثرگذار باشد.

اسراف

از دیدگاه اقتصاد خانوار، در پذیرایی از هر فرد باید یک میوه‌ی ۲۰۰ گرمی استفاده شود، که بالاجبار خانواده، یک میوه‌ی ۶۰۰ گرمی یعنی سه برابر آن چیزی که باید، هزینه می‌کند.

گرچه در یک نظر کلی، قیمت هر کیلو پرتقال تامسون ۲۹۰۰ تومان اعلام شده است، اما خانوار با احتساب درشتی میوه، مجبور به هزینه‌ی سه برابری آن است یعنی عملاً ۸۷۰۰ تومان هزینه می‌کند، از سویی میوه‌ی درشت، توسط یک نفر پوست‌کنی می‌شود، اما به تنهایی نمی‌تواند آن را بخورد و بخشی از آن دور ریخته و بنابر این اسراف می‌شود.

 نگهداری میوه مشکل دارد.

پرتقال‌های ناف‌دار تامسون، درصد رطوبت بالایی دارند، در نتیجه قابلیت نگهداری  اندکی از نظر زمانی دارند و به سرعت فسادپذیر می‌باشند و بخشی از پرتقال‌های خریداری شده توسط خانوار، به عنوان ضایعات از گردونه‌ی مصرف آن‌ها خارج  و آنان را حسرت به دل باقی می‌گذارد.

 صادرات نمی‌شود.

پرتقال‌های درشت، در بازارهای جهانی، هیچ جایگاهی ندارد و حتی در بازارهای داخلی نیز مورد استقبال مردم واقع نمی‌شود.

تحمیل خرید جعبه‌ای

مراکز فروش، مردم را اجبار می‌کنند که این میوه‌ها را با جعبه خریداری کنند، علاوه بر این‌که جعبه‌ها به قیمت میوه، به آنان فروخته می‌شود، خرید بیش از نیاز خانوار با وسوسه‌ی خیالی قیمت پایین، نوعی تحمیل را متوجه آنان می‌سازد.

عوام فریبی

گرچه دولت با هدف خدمت به مردم دست به این اقدام می‌زند، اما با توجه به آن‌چه گذشت، نوعی عوام‌فریبی در این اقدام، به مشام می‌آید.

حال دولت محترم با این سئوال از طرف مردم روبه‌رو است که چرا اجازه می‌دهد عده‌ای ضعف مالی مردم را دست‌مایه‌ قرار داده و دست به این اقدام با این‌همه مسایلش می‌زنند؟

آیا وقت آن نرسیده تا دولت محترم تدبیر و امید، با ارزیابی ابعاد مختلف این اقدام، نسبت به اصلاح کاستی‌های آن اقدام نماید و اگر قصد دارد به تولیدکنندگان میوه، کمکی بنماید، شیوه‌هایی را مورد عمل قرار دهد که هزینه‌های آن به مردم تحمیل نشود؟