سریال بی‌تدبیری در مدیریت آب سیستان، تمامی ندارد. اگر مؤمن بودید، دوباره دست‌تان را در این سوراخ نمی‌کردید.

عباس نورزائی

 

سال زراعی گذشته، با بی‌تدبیری، بدون توجه به روند بارش‌ها، عدم توجه به داده‌های هواشناسی و اقلیم‌شناسی حوزه‌ی آبخیز هیرمند و در یک ندانم‌کاری محض، آب مورد نیاز برای تأمین نوبت اول آبیاری در اختیار کشاورزان گذاشته شد و اندک اندوخته‌ی زارعین نجیب و صبور سیستانی از دست‌شان رفت و با ندادن آب نوبت دوم، محصولی به درو نرسید، حتی برای علوفه‌ی دام‌ها استفاده نشد.

متعاقب آن، در یک مسابقه‌ی منیتی، هر وکیلی و مدیری، قصد داشت، مانور پی‌گیری  این مشکل برای پرداخت خسارت را به اجرا بگذارد.

اما تا کنون، به جز مزارعی که بیمه بودند، به هیچ کشاورزی تا کنون توسط دولت فخیمه، خسارتی پرداخت نشد و کشاورزان سیستانی، در این ماجرا تنها به درگاه ذات حق، شکایت بردند و به انتظار یگانه حامی خود دست بر آسمان ماندند.

‍ اوسط سیّاس، دانیال اصلاح‌طلبِ اصول‌گرا، موهبتیِ سوپراصلاح‌طلب؟!

عباس نورزائی

هر مدیری دافعه و جاذبه‌ای دارد. گروهی از جامعه از قِبَل آن منتفع می‌شوند و گروهی نیز ممکن است متضرر گردند. این زیان یحتمل جنبه‌ی سیاسی داشته باشد یا اقتصادی، به هر حال حکایت، مصداق همان «هرکسی از ظن خود شد یار من، وز درون من نجست اسرار من» است.

اوسط هاشمی با معرکه‌داریِ ماجرای فتنه در تهران، به امارت استان سیستان و بلوچستان رسید، بخشی از جامعه را به عمد برجسته‌تر کرد و بخش دیگری را به خاک سیاه نشاند.

دانیال محبی با حرکتی لاک‌پشتی، اما میانه‌روتر، با سبقه‌ی اصلاح‌طلبی پا به میدان استانداری گذاشت، سعی کرد اقداماتی ولو اندک اما بالنسبه برابر در استان در حیطه‌ی پیگیری امور مردم و انتصابات داشته باشد که هرگز مطلوب مردم و استانی که فاصله‌ی طبقاتی درآمدش با سایر نقاط کشور فاحش است، نیست.

حالا اراده‌ی دولت فخیمه‌ی اصلاحات بر صدرنشینی جناب مهندس احمدعلی موهبتی قرار گرفته است. او را از زمان دانشجویی‌اش در دانشکده‌ی کشاورزی زابل، وقتی جوانی پویا و پژوهش‌مدار بود، می‌شناسم. از پتانسیل‌های انسانی شرق کشور است.

‍ انگ دزدی می‌خورد هر کس لباسش کهنه است دزد اما، با کُت و شلوارِ نو، مشکوک نیست./ماجرای عملکرد شرکت نفت در استان سیستان و بلوچستان

عباس نورزائی

چندی قبل، در حالی که هوا رو به سردی می‌رفت، جنب و جوشی بین مردم همراه با اضطرابی خاص آغاز شد. تدارک تهیه‌ی مدارک متعددی از قبوض آب و برق گرفته تا اسناد مالکیت ماشین‌آلات کشاورزی که از قافله‌ی معجزه‌ی جدیدی که شرکت نفت استان، خبر آن را داده بود، عقب نمانند.

گاهی نوع نگاه ما به مردم در یک جامعه‌ی مشخص، برای مردم رفاه یا رنج می‌آفریند.

مدیر مسئولی از واحد‌های سازمانی که در آن اشتغال داشتم، سراسیمه به من مراجعه کرد و گفت: «شما معاون توسعه‌ی مدیریت و منابع انسانی سازمان هستید، همه‌ی کارمندان، بدون پاس از اداره خارج می‌شوند.»، گفتم: «اینگونه نیست، ممکن است معدودی متخلف این کار را بکنند.»، خودش که مدیریت نگهبانان را برعهده داشت، مأمور کردم تا به صورت نامحسوس طی یک ماه موارد را کنترل کند، وقتی محاسبه کردیم، حدود ۲ درصد کارمندان این کار را می‌کردند نه همه.

مردم استان سیستان و بلوچستان، هزینه‌های فراوان امنیتی حکومت را در قالب هزینه‌های اجتماعی، روانی و اقتصادی می‌پردازند، معدودی قاچاقچی(از انواع آن)، پول‌های بادآورده را پارو می‌کنند، کثیری از مردم، با عِرض و حیثیت خود تاوان آن را پس می‌دهند.

وقتی صف طولانی تراکتورهای کشاورزان را چند روز قبل جلوی دفاتر یکی از مراکز خدمات جهادکشاورزی مشاهده کردم و جواب یکی از کشاورزان را شنیدم که به من گفت: «مهندس داریم اثبات می کنیم که دزد نیستیم!»، بر غم‌هایم افزوده شد.

عدو سبب خیر شد، پمپئو توسعه‌ی سیستان و بلوچستان را کلید زد.

‍ عباس نورزائی

سخنگوی دستگاه دیپلماسی آمریکا اعلام کرد: تصمیم «معافیت بندر چابهار از تحریم‌ها» از سوی مایک پامپئو، وزیر امور خارجه آمریکا به منظور کمک به توسعه‌ی اقتصادی افغانستان صورت گرفته است.

این تصمیم می تواند شاه کلید توسعه‌ی اقتصادی سیستان و بلوچستان شود. نقش منطقه‌ی آزاد تجاری صنعتی چابهار را برجسته کند و زمینه های بهره گیری آحاد مردم استان از این موقعیت پیش آمده ی اقتصادی را فراهم کند، به اشتغال جوانان، رونق بازار ایران و افزایش سطح رفاه عمومی جامعه بیانجامد.

در دهه‌ی هفتاد، تجار افغانستانی در اقدامی بسیار ابتدایی، اقدام به ترانزیت کالا از کشورهای اروپایی از طریق بندرعباس به نیمروز(زرنج) می کردند، کالاها در این شهر مرزی دپو می شد، با ساز و کار بازارچه ی میلک، بخشی به سیستان وارد می شد، بازار این شهر رونقی گرفته بود و تجارت چمدانی و مبادلات طرفینی باعث شده بود تا مردم منطقه از رفاه بیشتری برخوردار باشند.

پیاده‌روی نجف کربلا، استمرار حرکت انبیاء و اولیاء و رسالتی جهانی است.

عباس نورزائی

آنگاه که نه نجف بود و نه کربلا، کوفه بزرگ‌ترین نقطه‌ی جمعیتی به حساب می‌آمد. تا قبل از حضور به آن سرزمین، تصورم این بود که تقدس این سرزمین از حضور مولای متقیان علی علیه‌السلام و در ادامه‌ی آن ماجرای عاشورا نشأت می‌گیرد.

در ضریح مولاعلی علیه‌السلام، قبر حضرت آدم و حضرت نوح سلام‌الله‌علیهم وجود دارد و در اندکی فاصله قبور دو پیامبر یعنی حضرت هود و صالح سلام‌الله‌علیهم، را زیارت می‌کنیم.

این واقعیت را زمانی بیش‌تر دریافتم که در مسجد براثا در نزدیکی بغداد، چاهی را با  نشانی دادن حضرت علی علیه‌السلام می‌یابند که بر روی سنگی که کنار آن قرار دارد، حضرت مریم سلام‌الله‌علیه، در دوران کودکی حضرت عیسی مسیح سلام‌الله‌علیه را بر روی آن حمام داده‌اند و اینک مسجدی در آن محل وجود دارد.

پاسخی برای شبهه‌افکنی به آمار شرکت‌کنندگان در پیاده‌روی اربعین

عباس نورزائی

در یک گفتگوی دوجانبه، کسی مرا مورد خطاب قرار داد و گفت: «شما که چند سال است در پیاده‌روی اربعین شرکت می‌کنید، به نظرتان چه جمعیتی در این مراسم شرکت می‌کنند؟ عرض کردم من از رادیوی اتوبوسی که ما را از کربلا به شلمچه برمی‌گرداند، در سال ۱۳۹۶ شنیدم که تعدادشان حدود ۲۶ میلیون نفر بوده است.

او مرا و نظام و مراسم را تحقیر کرد و گفت اصلاً چنین آماری درست نیست و دو کشور ایران و عراق، آمارسازی می‌کنند تا این پدیده را بزرگ جلوه بدهند.

حقیر آنچه دیده بودم، به زبان منطق ریاضی، برایش محاسبه کردم و مبانی محاسباتی‌ام را یکی‌یکی به تاییدش رساندم، براین منطق، نتیجه‌ی به دست آمده، آماری را که رسماً و صادقانه توسط دولتین عراق و ایران، اعلام شده بود، تایید نمود.

از آنجایی که این نوع محاورات در بین مردم ما، هم در فضای واقعی محیط، هم در فضای مجازی معمول است، در این یادداشت، آن را منتشر می‌کنم، باشد که مؤثر افتد، و آنانی را که قبول ندارند، به حضور در این مراسم و دیدن از نزدیک دعوت می نمایم:

کلانتری و دهمرده با افتتاح موزه‌ی حیات‌وحش در کنار دریاچه‌ی خشک هامون، صورت مسئله را پاک کردند.

عباس نورزائی

پیش‌بینی ما از نتیجه‌ی سفر معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور جز این نبود. در یادداشتی که با عنوان «کارکرد محیط‌زیست، حیوان‌گرا است نه انسان‌گرا» در روز بازدید دکتر کلانتری منتشر کردیم، لُبِّ کلام‌مان این بود که سازمان مذکور، سازمانی فرمایشی است و گرایش کارگزاران آن بیش‌تر به حیوانات و وحوش می‌باشد، نه انسان ها و نتیجه‌ی سفر آقای دکتر کلانتری جز اثبات این مطلب، چیز دیگری در پی نداشت.

کلانتری که دکتر دهمرده هم او را همراهی می‌کرد، به سیستان آمد و سپس رفت در حاشیه‌ی دریاچه‌ی خشک هامون، سخن گفت، برای رهایی از پاسخ‌گویی در مورد بی‌عدالتی بودجه‌ای در مدیریتش، صورت مسئله‌ی هامون را پاک کرد و در کمال ناباوری و جلوی چشم مردمی که در فقر ناشی از این نوع بی‌عدالتی دست و پا می‌زدند، برای‌شان موزه‌ی حیات‌وحش، افتتاح کرد.

آقای کلانتری، خودت را با همه‌ی سابقه‌ای که در وزارت کشاورزی داشتید  و همواره طی سال‌های بعد از آن رجزخوانی علمی می‌کردید، به طایفه‌گرایی سیاسی، باختی.

آیا یک دقیقه از وقت خودت را به سابقه‌ی تاریخیِ روند خالی و پر شدن هامون و ارتباط نقاط هم‌باران حوزه‌ی آبخیز هامون، اختصاص دادی و بعد با این درجه از علمِ صرفاً کاغذی‌ات، چنین نتیجه‌ی یأس‌آوری را به مردم سیستان القاء کردی؟

گیاه عامل بوی نامطبوع در چاه‌نیمه‌ها، پوتاموژتون لوسنس[۱] است.

عباس نورزائی

 

وجود دریاچه‌ی هامون با قسمت‌های مختلف کم‌عمق تا عمیق طی سالیان دراز برای ساکنین محلی خصوصاً تختک‌نشینان هامون، تجاربی را به ارمغان داشته است که به دلیل طولانی شدن زمان کم‌آبی و نهایتاً خشک‌شدن این ذخیره‌ی آبیِ معروف، نسل جدید سیستان و کارگزاران جدید دولت، از آن بی‌اطلاع مانده‌اند.

خیلی ساده، گیاهان آبزی و کنارآبزی را مردم با نام‌های نی، خول یا توت یا توتک، اشک، تَزگ، پرَتَّک، گاک، خَلمَک و ... در دانش بومیِ نام‌گذاری این نوع گیاهان، می‌شناسند.

در این میان خیلی از این گیاهان در چونگ‌ها یا همان مرداب‌ها رویش دارند. حقیر در سال ۱۳۷۱ برای انجام بررسی علمی به اتفاق آقای مهندس سلطان‌محمد پیری که کارشناس ارشد شیلات و محیط‌زیست هستند، آبزیان چونگ خرگوشی را در حوالی تخت‌عدالت، بررسی کردیم.

دقیقاً یکی از گیاهان مهاجم آبزی که سطحی وسیع از دریاچه را به سیطره‌ی خود اختصاص داده بود، همین گیاهی که به اشتباه، کارشناس آب و فاضلاب، آن را «گاک» می‌خواند، مشاهده نمودیم. گاک در دانش بومی سیستان، یک گیاه آبزی است، اما این گیاه نیست.

سقوط اخلاق، عامل ایجاد ساختارهای نوپدید دولتی در اروپا

 

عباس نورزائی

امروزه مفهوم «توسعه» به معنای غربی آن، سطحی از انتظارات مردم را در آن جوامع رقم زده است که رسیدن به آن برای بخش وسیعی از آحاد جامعه، ناممکن گردیده است.

سیاست‌مداران غربی برای رسیدن به درآمد ملی متناسب با سطح انتظارات جامعه، مجبورند پا را از کشورهای خود فراتر گذاشته به تاراج منابع کشورهای جهان سوم از طریق مهار کردن حاکمان محلی بپردازند و برای رسیدن به این مقصود حتی اگر لازم باشد همه‌ی اصول انسانی و ارزش‌های اخلاقی را نادیده گرفته، نان در خون‌شان زده میل کنند.

ولنگاری جنسی، فروپاشی نظام خانواده، نبود محبت و وابستگی خانوادگی در این کشورها باعث شده است تا بهداشت روانی مردم این کشورها به مخاطره افتد.

اخیراً ترزامِی نخست وزیر انگلیس، پیشگام اقدامی مبتکرانه در ایجاد وزارتی نوپدید با عنوان «وزارت پیش‌گیری از خودکشی» شده است که در جهان اولین نوع از این تشکیلات دولتی محسوب می‌شود.

کارکرد سازمان محیط‌زیست در استان سیستان و بلوچستان، بیش‌تر «حیوان‌گرا» بوده است تا «انسان‌گرا»

عباس نورزائی

در میان خبرهای ساخته‌شده و مطالب منتشره توسط اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان سیستان و بلوچستان، هم‌واره خبرهای مربوط به خرس سیاه، پلنگ، گاندو، پرندگانی که صید می‌شوند، قوچ و آهویی که شکار می شوند، یا محیط زندگی‌شان به مخاطره می‌افتد، بیش‌ترین فراوانی را به خود اختصاص داده است.

گرچه زندگی وحوش، تأثیر قابل و سیستماتیکی با زندگی انسان دارد، اما به نظر می‌رسد کارگزاران محیط‌زیست استان، یا به ابعاد انسانی وظایف خود در این استان آشنا نیستند یا گرایش آنها به حیوانات بیش‌تر از انسان‌های محکوم به سکونت در شرایط سخت زیست‌محیطی این استان است.

به‌رغم وجود چندین کشتارگاه صنعتی و بهداشتی دام و طیور در استان، استاندار و مدیران منصوبه از جانب ایشان نتوانسته‌اند به وضعیت آشفته و آلوده‌ی کشتار دام و طیور در خیابان‌ها و اماکن غیربهداشتی سامان بدهند و در مواردی نیز که ورود پیدا کرده‌اند، استانداردهای دامپزشکی را با سلایق فرمانداران، زیر پا گذاشته‌اند.

پس‌ماندهای شهری و فاضلاب شهری در کلان‌شهر زاهدان و همه‌ی شهرهای استان، به روش بسیار سنتی و آلوده‌کننده دفع می‌شوند و به دلیل عدم حمایت مالی دولت، طرح‌های عمرانی مربوط در اغلب این شهرها، بلاتکلیف مانده است و جان مردم بی‌پناه استان را نشانه گرفته‌اند.