لبهای تشنه در کرانههای اقیانوس بیکران
عباس نورزائی
این آمار، یک واقعیت را تایید میکند و آن این که تعداد زیادی از کشورهای جهان، متوجه این منبع عظیم شدهاند و بهرغم هزینههای بالایی که دارد، از آن بهره جستهاند. کشورهایی مانند عربستان بیش از 70 درصد از آب مورد نیاز برای شرب شهرههای خود را از دریاها تأمین میکند و بزرگترین کارخانهی آبشیرینکن در جهان، کارخانهی نمکزدایی جبلعلی(فاز ۲) در امارات متحدهی عربی است.
شاید کهنترین سابقهی تمرکز بر آب دریا برای شرب در کشور خودمان را به طرح آبشیرینکن کنارک با اتکا بر تأمین آب شرب پایگاه شکاری کنارک بدانیم، اما طرح آبشیرینکن چابهار – کنارک، مطالعات اولیهی آن از سال 1352 آغاز گردیده و عملیات ساخت این کارخانه توسط شرکت سهامی آب منطقهای سیستان و بلوچستان پیگیری میگردید که در شهریور ماه سال 1385 به بهرهبرداری رسیده است، ظرفیت تصفیهی آن 10 تا 15 هزار مترمکعب در شبانهروز میباشد و پیگیریهای لازم جهت راهاندازی فاز دوم آبشیرینکن مذکور صورت گرفته که با راهاندازی فاز دوم این کارخانه، ظرفیت تأمین آب از این آبشیرینکن به 30 هزار مترمکعب در شبانهروز افزایش خواهد یافت.
شرکت مهندسی مشاور توسآب که کار مطالعات انتقال آب از اقیانوس به سیستان و بلوچستان، خراسانجنوبی و مشهد را انجام داده است، قیمت هر مترمکعب آب در سیستان و بلوچستان را بین 6 تا 7 هزار تومان، در خراسانجنوبی بین 8 تا 9 هزار تومان و در مشهد بین 11 تا 12 هزار تومان برآورد نموده است.
این شرکت، بهطور کلی با توجه به نیاز شهرهای مختلف به آب، تقسیم آن را اینگونه در نظر گرفته است که 70 میلیونمترمکعب به سیستان و بلوچستان و به همین میزان به خراسانجنوبی تعلق بگیرد. همچنین 110 میلیون مترمکعب آب برای خراسانرضوی درنظر گرفته شده است. در این طرح خط لولهای پیشبینی شده است که طول آن حدود 1500 کیلومتر است. قطر این لوله فولادی از چابهار تا زاهدان 2200 میلیمتر، از زاهدان تا بیرجند 1800میلیمتر و از بیرجند به مشهد 1600میلیمتر است.
اگر بتوانیم آب شرب شهرهای زاهدان و هفت شهر منطقهی سیستان را از آب اقیانوس تأمین نمائیم، عملاً نزدیک به 70 میلیون مترمکعب آبی که در حال حاضر برای شرب از آب چاهنیمهها تخصیص مییابد، جایگزین خواهد شد و این میزان آب میتواند نقش مؤثری در رونق بخش کشاورزی منطقهی سیستان، ایفاء نماید.
توجه به این مهم از اولویتهای استان سیستان و بلوچستان است، استاندار محترم باید محور بودن مسئلهی آب را همواره در کانون توجه خود و دولت محترم قرار دهند و از وظیفهمندان زیربخش آب، بهطور جد بخواهند تا اجرای این طرح را در سریعترین زمان ممکن عملیاتی نمایند.