سریال بی‌تدبیری در مدیریت آب سیستان، تمامی ندارد. اگر مؤمن بودید، دوباره دست‌تان را در این سوراخ نمی‌کردید.
عباس نورزائی
سال زراعی گذشته، با بی‌تدبیری، بدون توجه به روند بارش‌ها، عدم توجه به داده‌های هواشناسی و اقلیم‌شناسی حوزه‌ی آبخیز هیرمند و در یک ندانم‌کاری محض، آب مورد نیاز برای تأمین نوبت اول آبیاری در اختیار کشاورزان گذاشته شد و اندک اندوخته‌ی زارعین نجیب و صبور سیستانی از دست‌شان رفت و با ندادن آب نوبت دوم، محصولی به درو نرسید، حتی برای علوفه‌ی دام‌ها استفاده نشد.
متعاقب آن، در یک مسابقه‌ی منیتی، هر وکیلی و مدیری، قصد داشت، مانور پی‌گیری این مشکل برای پرداخت خسارت را به اجرا بگذارد.
اما تا کنون، به جز مزارعی که بیمه بودند، به هیچ کشاورزی تا کنون توسط دولت فخیمه، خسارتی پرداخت نشد و کشاورزان سیستانی، در این ماجرا تنها به درگاه ذات حق، شکایت بردند و به انتظار یگانه حامی خود دست بر آسمان ماندند.
در یادداشتی که در سال قبل منتشر شد، پیش‌بینی کردیم که آب چاه‌نیمه‌های یک، دو و سه به شدت کاهش خواهد یافت و حتی تأمین آب شرب را با چالش روبرو می‌کند که همین‌گونه شد و جلبک‌ها رشد کردند و بوی نامطبوع آن، هم‌چنان آزاردهنده است.
امسال حتی اگر آبی در هیرمند جاری شود، باید در چاه‌نیمه‌ها برای بالابردن ضریب اطمینان آب شرب، ذخیره شود و قطعاً عقل سلیم، حکم به تخصیص آن برای زراعت نمی‌کند.
در عین حال، در ادامه‌ی همین سوء مدیریت‌ها، از دو روز قبل شاهد آن هستیم که مقادیری آب کم کیفیت با EC بالای ۳۰۰۰ از چاه‌نیمه‌ی چهارم به حوضچه‌های طرح معیوب آب‌رسانی با لوله، اختصاص یافته تا به روش آبیاری غلام درگردشی، یعنی روش عهدعتیق، در زمانی غیرمنطقی به هدر رود و کشاورزان را با همان چالش سال قبل مواجه سازند.
بنابراین توجه آقای مهندس موهبتی، استاندار محترم را که خود از متخصصین آبیاری است در بازدید روز پنجشنبه از سیستان به نکات ذیل جلب می‌نماییم:
- ادامه‌ی رهاسازی آب، به صلاح نیست و کشاورزان را به هزینه کردن برای آن‌چه استمرار نخواهد یافت، ترغیب می‌کند.
- خسارات کشاورزان در سال زراعی قبل، بر ذمه‌ی مدیرانی است که با تصمیم غلط‌شان میلیاردها خسارت به مظلوم‌ترین و محروم‌ترین قشر این کشور وارد کرده‌اند، این موضوع را به جد پی‌گیری نمایید.
- نواقص طرح آبیاری دشت سیستان را با حضور کارشناسان با تجربه‌ی بومی و البته غیرشاغل در وزارت مجری، بررسی و دستور فرمایید هرچه سریع‌تر(گرچه دیر هم شده) نسبت به رفع و اصلاح آن اقدام شود.
- دیواره‌های سد چاه‌نیمه‌ی چهارم، در قسمت‌های ابتدایی، نشتی دارد و نمی‌توان آن را در ترازهای بالاتری آب‌گیری نمود، در نتیجه ایستگاه‌های پمپاژ طرح آبیاری، ناقص عمل خواهند نمود، در جهت اصلاح ریشه‌ی آن سد، اقدام لازم صورت گیرد.
- بخش قابل توجهی از «گروه‌های هم‌آب» پیش‌بینی شده در بهره‌برداری از شبکه‌ی مستحدثه، غیرواقعی است و معضلات اجتماعی وسیعی را در سیستان رقم خواهد زد، قبل از بهره‌برداری، بازنگری و اصلاح شود.
- سازمان بهره‌بردار این شبکه، با الگوگیری از «بنگاه مستقل آبیاری سیستان»، با توجه به وسعت و حیطه‌ی عملش، باید سازمانی قدرت‌مند و تخصصی پیش‌بینی شود، هرچه سریع‌تر نسبت به تعریف سازمان، تصویب آن در مجامع قانون‌گذار و تحویل شبکه‌های آماده به آن سازمان اقدام شود. بدیهی است دستگاهی مثل سازمانِ صرفاً ستادیِ جهادکشاورزی استان، چنین ظرفیتی را ماهیتاً ندارد.
